W dniach 15-16 października statek Shenzhou przy pomocy rakiety Long March 2F (Chang Zheng 2F) przetransportował na chińską stację kosmiczną Tiangong trzech taikonautów w ramach misji Shenzhou 13. Wydarzenie to rozpoczęło najdłuższą w historii chińskiego programu kosmicznego, mającą trwać pół roku misję załogową.

Start został przeprowadzony w piątek 15 października o 18:23 czasu polskiego. Rakieta Long March 2F uruchomiła silniki bocznych boosterów oraz pierwszego stopnia i niebawem oderwała się od platformy SLS-1 w Centrum Startowym Satelitów w Jiuquan. Pojazd Shenzhou, który został dostarczony na początkową orbitę przez drugi stopień rakiety, oddzielił się do niego nieco ponad 8 minut po udanym starcie. Statek po rozłożeniu paneli słonecznych i wypuszczeniu anteny stopniowo podnosił swoją orbitę, aż po ponad 6 godzinach dotarł do stacji kosmicznej Tiangong. Dokowanie nastąpiło o godz. 00:52 czasu polskiego, a zatem już 16 października.

Shenzhou 13 jest drugą misją załogową do stacji kosmicznej Tiangong, która składa się obecnie tylko z modułu Tianhe. Jednak pod paroma względami przechodzi ona do historii chińskich lotów kosmicznych. Po raz pierwszy taikonauci spędzą w kosmosie nawet aż 6 miesięcy. Dla porównania poprzednia ekspedycja na chińską stacje, misja Shenzhou 12, trwała 90 dni. Po raz pierwszy także ten „niebiański pałac” odwiedziła kobieta.

Czas więc przedstawić załogę owej misji. Oto trójka, która zasiadła wczoraj na pokładzie pojazdu Shenzhou:

• Zhai Zhigang – dowódca misji. Wcześniej był pilotem myśliwca i dowódcą eskadry w Siłach Powietrznych Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej. W 1998 roku został wybrany do pierwszej grupy taikonautów, która składała się z 14 osób. Uczestniczył on w misji Shenzhou 7, pierwszej, w której udział brało trzech załogantów. Zapisał się wtedy do historii, gdyż jako pierwszy obywatel Chin odbył spacer kosmiczny.
• Ye Guangfu – operator misji. Pilot w Siłach Powietrznych Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej, ma na koncie 1100 godzin w powietrzu. Zanim został taikonautą, w 2014 roku ukończył niezbędne szkolenie. W 2016 roku uczestniczył w podziemnym treningu astronautów Europejskiej Agencji Kosmicznej. Nigdy wcześniej nie poleciał w kosmos, choć był członkiem rezerwowej załogi misji Shenzhou 12.
• Wang Yaping – operatorka misji. Również pilotka w Siłach Powietrznych Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej. Została drugą kobietą w szeregach taikonautów. Także jako druga Chinka znalazła się w przestrzeni kosmicznej, kiedy w ramach misji Shenzhou 10 w 2013 roku odwiedziła stację Tiangong-1. Podczas 12-dniowego pobytu wygłosiła wykład z fizyki dla chińskich studentów.

Misję Shenzhou 13 poprzedził zaopatrzeniowy lot Tianzhou-3, o którym pisaliśmy tutaj. Wtedy dla przyszłych załóg stacji zostały dostarczone części zamienne, skafander do spacerów kosmicznych czy też rzecz jasna pożywienie, a sam moduł Tianhe otrzymał następną dawkę paliwa do utrzymywania aktualnej orbity. Przez te pół roku, kiedy obecna załoga będzie zamieszkiwać na stacji, do zadań trójki taikonautów należeć będzie przeprowadzanie eksperymentów z zakresu fizyki czy medycyny, wykonanie co najmniej dwóch spacerów kosmicznych (jest wielce prawdopodobne, że Wang Yaping zostanie pierwszą Chinką, która go wykona) oraz weryfikacja systemu podtrzymywania życia.

Ye Guangfu, Zhai Zhigang i Wang Yaping pozostaną na „niebiańskim pałacu” do okresu wiosennego przyszłego roku, gdyż następna ekspedycja na chińską stację kosmiczną planowana jest aktualnie w okolicach maja. Wrócą oni zadokowanym w tej chwili statkiem Shenzhou lądując na terenach Mongolii Wewętrznej. Ponadto na wszelki wypadek w gotowości przetrzymywany jest statek przewidziany do następnego lotu, Shenzhou 14.

Teraz pora na kilka słów o statku kosmicznym Shenzhou. Pierwszy jego lot odbył się w 1999 roku, jednak załoga zagościła w nim 4 lata później, w ramach misji Shenzhou 5. Ma budowę w znacznym stopniu przypominającą popularnego Soyuza: także dzieli się na moduł serwisowy, kapsułę, w której zasiadają taikonauci oraz przedni moduł orbitalny. Jednak jest on nieco większych rozmiarów niż jego rosyjski odpowiednik. Pojazd posiada dwa zestawy paneli słonecznych, które znajdują się zarówno na pierwszym, jak i na trzecim module. Łączna ich powierzchna to 40 m².

Stacja kosmiczna Tiangong, która obecnie odgrywa kluczową rolę w chińskim programie kosmicznym, ma być pierwszą wielomodułową stacją Chińskiej Republiki Ludowej na orbicie okołoziemskiej. Obecnie jednak składa się tylko z modułu Tianhe, który w kosmos został wyniesiony 29 kwietnia przez rakietę Long March 5B (Chang Zheng 5B). Jej konstrukcja opiera się na poprzednich doświadczeniach Chińczyków z orbitalnymi stacjami, czyli prototypowymi Tiangong-1 i Tiangong-2. Do końca 2022 roku liczba jej modułów ma wzrosnąć do trzech, a przez następne lata ma być powiększona do sześciu części, co da 1/5 masy Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Podczas tego pierwszego etapu, czyli do zakończenia przyszłego roku, mają zostać przeprowadzone na nią jeszcze po dwa loty załogowe i towarowe.

Rakieta Long March 2F, nazywana Boską Strzałą, jest jedynym chińskim pojazdem startowym wynoszącym ludzi w przestrzeń kosmiczną. Począwszy od debiutu w 1999 roku wyniosła ona w kosmos 16 misji, za każdym razem z powodzeniem. Powstała ona na podstawie Long March 2E, jednak aby była przystosowana do lotów załogowych, wprowadzono w niej drobne zmiany strukturalne, a sama LM 2E obecnie nie jest już używana.

Można w niej wyróżnić cztery elementy napędowe. Pierwszym jest czwórka bocznych boosterów, które wraz z pierwszym stopniem (rdzeniem rakiety) unoszą cały pojazd z platformy startowej. Wszystkie te części posiadają po jednym silniku YF-20B, których łącznie rakieta ma pięć. Ostatnim jest drugi stopień, który za pomocą silnika YF-24B wprowadza ładunek na orbitę. Wszystkie te elementy stosują jako paliwo niesymetryczną dimetylohydrazynę i tetratlenek diazotu. Long March 2F mierzy łącznie 62 metry wysokości i na niską orbitę okołoziemską jest w stanie dostarczyć prawie 8,5 tony.

Dzięki wiedzy i doświadczeniu zdobytym podczas stawiania pierwszych kroków przez Stany Zjednoczone czy Związek Radziecki jeśli chodzi o loty załogowe, Chiny mogą cieszyć się teraz niezwykle szybkim tempem rozwoju w tej dziedzinie, podczas gdy konkurenci niemalże stoją w miejscu. Misja Shenzhou 13 była ósmym lotem załogowym w historii chińskich lotów kosmicznych. Jest to drugi taki lot w obecnym roku, co jeszcze nigdy nie miało miejsca.